“Βυζαντινή Θεσσαλονίκη” – Σύγγραμμα της Αγγελικής Κωνσταντακοπούλου

Η οργάνωση του φυσικού και οικισμένου χώρου ως κοινωνική διαδικασία όπως και η παρατήρηση και η περιγραφή του είναι ζητήματα ιστορικά προσδιορισμένα. Ειδικότερα οι νοητικές κατηγορίες με τις οποίες συλλαμβάνεται κάθε φορά ο χώρος, όπως και οι ιδεολογικές μορφές με τις οποίες εκφράζεται κοινωνικά, δεν διαφοροποιούνται και δεν εξελίσσονται με τρόπο ευθύγραμμο μέσα στο χρόνο. Οι συναφείς δηλαδή κοινωνικές. νοητικές και ρητορικές λειτουργίες και πρακτικές είναι εξίσου ιστορικά προσδιορισμένες. Γι’ αυτό το λόγο και η διερεύνησή τους υπερβαίνει το επίπεδο της απλής συσσώρευσης και απαρίθμησης επιθέτων ή χαρακτηρισμών. Κατανοούνται αντίθετα καλύτερα, αν φωτιστούν μέσα από τη μελέτη ολόκληρης της κοινωνίας και της εποχής στην οποία αναφαίνονται. πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να συσχετιστούν πολλαπλά με άλλα ομόλογα κοινωνικά φαινόμενα.

Με βάση αυτή την παραδοχή και καθώς οί λόγοι εικόνες ε’ισΐ των πραγμάτων. υποθέτουμε ότι οι διάφορες αναπαραστάσεις της Θεσσαλονίκης, είτε αυτές σκιαγραφούνται σε κείμενα γραπτού λόγου (κειμενικές) είτε αποτυπώνονται σε φανερώματα της τέχνης (εικονικές) εκφράζουν ποικι- λότροπα τις ιστορικές μεταλλαγές που γνώρισε η πόλη κυρίως από τον 7ο αι. και ύστερα.