“Η Βενετοκρατία στην Ελληνική Μεσόγειο” – Σύγγραμμα του Γεώργιου Πλουμίδη

Το κέντρο των ερευνών γιο τη βενετική ιστορία είναι η Βενετία, η μητρόπολη της Γαληνότατης Δημοκρατίας (Serenissima Repubblica di Venezia). Ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα έχει συγκροτηθεί εκεί το Κρατικό Αρχείο (Archivio di Stato), όπου στεγάζονται όλα τα αρχεία του βενετικού κράτους. Το οίκημα είναι παλαιό μοναστήρι (των Fraii) και ο όγκος του υλικού καλύπτει αρκετά χιλιόμετρα σε ράφια.

Το κρατικό Αρχείο συγκεντρώνει τόσο το υλικό των υπηρεσιών της μητρόπολης όσο και αρχεία των αποικιών. Οι βενετικές αρχές φρόντιζαν να παραλαμβάνουν το αρχειακό υλικό της κάθε κτήσης που έχαναν. Με τον τρόπο αυτό π.χ. σώθηκαν: το αρχείο της νήσου Κρήτης (Archivio del Duca di Candia), το αρχείο του βενετού προξένου της Κύπρου, το αρχείο Γκριμάνι και της Β’ Βενετοκρατίας της Πελοποννήσου (Archivio Grimani, Proweditori di Morea). Βέβαια, στη Βενετία (έδρα του κράτους) βρίσκεται όλη η αλληλογραφία των περιφερειακών κτήσεων και των αρχών με υπερπόντια έδρα (όπως ο Προβλεπτής της θάλασσας, που ναυλοχούσε με το στόλο του στην Κέρκυρα).