«Ο κύκνος» – Ποίημα του Σαρλ Μπωντλαίρ [✩audio-book]

«Το ωραιότερο ίσως ποίημα του Μπωντλαίρ για το βάθος του και τις συνδηλώσεις του», σημειώνει εμφατικά ο μελετητής και εκδότης του ποιητή Claude Pichois. ~ Το ποίημα, όπως και τα δύο επόμενα, είναι αφιερωμένα στο Βίκτωρα Ουγκώ, που ήταν εξόριστος για πολιτικούς λόγους στο νησί Guernesey, στη θάλασσα της Μάγχης∙ είχε αντιταχθεί σφοδρά στο απολυταρχικό πολίτευμα του Ναπολέοντα Γ´. Το κύριο θέμα του «Le Cygne» είναι η εξορία: ο εξόριστος ποιητής (αυτός που γράφει το ποίημα και αυτός στον οποίο το αφιερώνει), η εξόριστη Ανδρομάχη, ο εξόριστος κύκνος, η εξόριστη νέγρα. «Ο “Κύκνος” είναι το ποίημα της εξορίας και των εξόριστων» (Jean Starobinski, La Mélancolie au miroir, σ. 56). Ένας διαλογισμός για τους νικημένους, μέσα από μια ακολουθία εικόνων σε μυστικό συνδυασμό σαν σε όνειρο, που δίνουν στη σύνθεση βάθος νοήματος κι ευγένεια κλασική. Τον Δεκέμβρη του 1859 ο Μπωντλαίρ έστειλε το ποίημα στον Ουγκώ: «Αυτοί οι στίχοι γράφτηκαν για σας καθώς σας σκεφτόμουν. […] Ήταν σημαντικό για μένα να πω με συντομία πώς η θέα ενός ζώου που υποφέρει ωθεί το πνεύμα προς όλα τα πλάσματα που αγαπάμε, που είναι απόντα, που υποφέρουν, που στερούνται κάτι ανεύρετο» (Correspondance, I, 1973, 622-623).