“Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία” – Συλλογικό έργο

Οι φόβοι, συλλογικοί ή εξατομικευμένοι, αποτελούν μια ψυχική σταθερά και συνάμα ένα μηχανισμό αυτοϊσορρόπησης ή απορρύθμισης. Είναι καθημερινοί με συνεχώς παρούσες αφορμές νοηματοδοτημένες από τη μαγική σκέψη, αλλά συγχρόνως είναι και αιφνίδιοι, γιατί η αιτία τους δεν είναι προβλεπτή, μολονότι επαναλαμβανόμενη με μεγαλύτερη ή μικρότερη συχνότητα.

Οι φόβοι ως γεγονότα κοινωνικά εγγράφονται από πολύπλεγμα των συλλογικών συμπεριφορών και των νοοτροπιών που τις διέπουν: δεν είναι μονοσήμαντοι και ο πολιτισμικός χρόνος ή τα πολιτισμικά περιβάλλοντα τους σημαίνονται διαφορετικά. Έργο της Ιστορίας είναι να διακρίνει τη βίωση και τη διαχείριση τους, να ξεκαθαρίσει τα πεδία τους.