Τίτλος: «1984»
Συγγραφέας: Τζορτζ Όργουελ (George Orwell, 1903-1950)
Μετάφραση: Ευρυδίκη Αμανατίδου
Εκδόσεις της Ανοικτής Βιβλιοθήκης
Άδεια διανομής: Creative Commons BY-NC-ND (Αναφορά δημιουργού – Μη εμπορική χρήση – Όχι παράγωγα έργα)
ISBN 978-618-5444-22-8
Σελίδες: 340 // Έτος έκδοσης: 2021
✔ Κατεβάστε το e-book επιλέγοντας μορφότυπο:
✔ Αντί για πρόλογο:
“Ζούσες δουλεύοντας σκληρά σε ανούσιες δουλειές, παλεύοντας να βρεις μια θέση στον Υπόγειο, μαντάροντας μια τρύπια κάλτσα, ζητιανεύοντας μια ταμπλέτα ζαχαρίνης, φυλώντας σαν κάτι πολύτιμο ένα αποτσίγαρο…”
Αυτό το μικρό απόσπασμα από το διςυπέρκαλο (για να χρησιμοποιήσω τον εγκωμιαστικό τύπο της Νέας Ομιλίας) μυθιστόρημα του Τζορτζ Όργουελ “1984”, είναι αντιπροσωπευτικό της καθημερινότητας στον δυστοπικό κόσμο της Ωκεανίας, καθώς και μια ακριβής αποτύπωση της ζωής του κεντρικού ήρωα, Γουίνστον Σμιθ.
6079 Σμιθ Γουίνστον:
Υπηκοότητα: πολίτης της Ωκεανίας
Ηλικία: 39 ετών
Τόπος εργασίας: Υπουργείο Αλήθειας, Τμήμα Αρχείων
Αντικείμενο εργασίας: Παραποίηση της αλήθειας.
Πεποιθήσεις: Παρότι μέλος του Εξωτερικού Κόμματος, μισεί τον Μεγάλο Αδελφό, ηγετική φυσιογνωμία του Κόμματος, “προστάτη” όλης της Ωκεανίας.
Έτος 1984. Τρία υπερκράτη (Ευρασία, Ανατολασία, Ωκεανία) μοιράζονται τον κόσμο. Και τα τρία έχουν πάνω κάτω την ίδια φιλοσοφία, τις ίδιες δυνάμεις και τις ίδιες φιλοδοξίες. Μονίμως τα δύο από αυτά βρίσκονται σε πόλεμο μεταξύ τους με το τρίτο σύμμαχο πότε του ενός πότε του άλλου. Οι αντίπαλοι αλλάζουν, ο πόλεμος είναι όμως πάντα ο ίδιος.
Έτος 1984, Ωκεανία: Ο Μεγάλος Αδελφός σε παρακολουθεί. Το βλέπεις παντού. Κι αν δεν το βλέπεις, το ακούς. Πρέπει να υπακούς, πρέπει να μισείς. Ξέχνα τη φιλία, την αγάπη, τον έρωτα, την αλληλεγγύη. Το παρελθόν είναι νεκρό, δεν υπάρχει παρελθόν. Το μέλλον μη προβλέψιμο. Ελέγχουν τη σκέψη σου, ελέγχουν τα πάντα, μέχρι να σε στραγγίξουν για να φτάσουν στην ψυχή σου, μέχρι να τη διαρρήξουν και αυτήν, μέχρι να πάψεις να είσαι άνθρωπος.
Η γραφή του Όργουελ είναι απλή, δυνατή, ουσιώδης. Ο καμβάς των χρωμάτων του η ώχρα και το γκρίζο και κάπου ανάμεσα κάτι που ροδίζει. Είναι η καρδιά του γυάλινου χαρτοστάτη που τόσο έχει μαγέψει τον ήρωά του. Ένα περίτεχνα διπλωμένο κοράλλι, ένας μεταφυσικός μικρόκοσμος, σαν να πρόκειται για το φυλαχτό της ζωής του, εκεί που νιώθει ασφάλεια και γαλήνη.
Επέλεξα να μεταφράσω το 1984, αφενός γιατί με συναρπάζει η γραφή του Όργουελ, αφετέρου γιατί θεωρώ ότι πρόκειται για ένα πολύ δυνατό μυθιστόρημα. Το πρωτοδιάβασα ως φοιτήτρια, τότε που βγήκε και η ομώνυμη ταινία. Μεσολάβησαν δεκαετίες. Ο κόσμος άλλαξε, σε κάποια σημεία προς το καλύτερο, σε πολλά προς το χειρότερο, φθάνοντας στο σήμερα όπου ο Όργουελ γίνεται πιο προφητικός από ποτέ. Δεύτερη ανάγνωση λοιπόν μετά από χρόνια, με την κλασσική γραμμική αφήγησή της. Η μαγεία όμως του συγκεκριμένου μυθιστορήματος είναι όταν το έχεις πια εντυπωθεί, ξέρεις το κάθε σημείο του και το διαβάζεις ακόμα μια φορά για να ανακαλύψεις τον κρυφό του κόσμο. Στην τρίτη ανάγνωση, ανακάλυψα τον μεταφυσικό Όργουελ και πλέον το διάβασα σαν να ήμουν εγώ ο Γουίνστον Σμιθ. Τότε πια εστίασα στο προαίσθημα που έπαιζε σε διάφορα σημεία του και άρχισα να αναρωτιέμαι: είναι τελικά η αφήγηση γραμμική ή υπάρχει ένα déjà vu, μια προμνησία, η αίσθηση ότι βιώνει στο παρόν κάτι που έχει επαναληφτεί στο παρελθόν; Μήπως ό,τι περιγράφεται στο πρώτο και δεύτερο μέρος τελικά βιώνεται μετά το τρίτο μέρος; Μήπως το πρώτο και το δεύτερο μέρος είναι οι αναμνήσεις, άλλοτε θολές άλλοτε νηφάλιες μετά τη σύλληψη του ήρωα; Την απάντηση μού την έδωσε ο μαγικός γυάλινος χαρτοστάτης με το τρυφερό κοράλλι, που αν το είχα τώρα μπροστά στα μάτια μου θα έβλεπα ότι χτυπάει σαν μια ανθρώπινη καρδιά.
Κλείνοντας, να σταθώ σε δύο σημεία. Το πρώτο είναι ο χρόνος του μυθιστορήματος. Ο αναγνώστης ας μην παραξενευτεί με τον τρόπο που αναφέρονται οι ώρες της ημέρας. Το εικοσιτετράωρο στην Ωκεανία δεν έχει προ και μετά μεσημβρίας ώρες. Οι ώρες είναι είκοσι τέσσερις στην κυριολεξία, δηλαδή τρεις το απόγευμα στο κείμενο είναι δεκαπέντε. Αυτή η στρατιωτική μέτρηση του χρόνου της ημέρας ενισχύει την ασφυκτική μυθιστορηματική ατμόσφαιρα. Το δεύτερο σημείο είναι οι λέξεις της Νέας Ομιλίας, της γλώσσας που θα αντικαταστήσει την καθομιλουμένη Αγγλική. Σε κάποια σημεία ο αναγνώστης θα συναντήσει δύστροπες λέξεις. Να είναι σίγουρος όμως ότι δεν πρόκειται για τυπογραφικά λάθη. Είναι η ελληνική μετάφραση των τύπων αυτής της παράξενης άκαμπτης γλώσσας όσο πιο πιστά στο πνεύμα του συγγραφέα μπόρεσα να τις αποδώσω, όπως θα δείτε και στο Παράρτημα.
Σας ευχαριστώ για την προτίμησή σας στην Ανοικτή Βιβλιοθήκη.
Καλή αναγνωστική σας απόλαυση!
