“Ιστορία Δικαίου”

Στο προτεινόμενο εγχειρίδιο Ιστορίας του Δικαίου παρουσιάζεται η πορεία των βασικών θεσμών του δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου από την αρχαιότητα μέχρι και τον εικοστό αιώνα. Προβάλλονται οι πηγές του δικαίου της κάθε περιόδου, οι μορφές της πολιτειακής οργάνωσης και οι μηχανισμοί απονομής της δικαιοσύνης, ενώ δίνονται στοιχεία για την οργάνωση της οικογένειας και τις περιουσιακές σχέσεις.

Στην αρχαιότητα παράλληλα με τις ελληνικές έννομες τάξεις πόλεων και βασιλείων, η Ρώμη αναπτύσσει δίκαιο, το οποίο και θα αποτελέσει τη βάση της νομικής επιστήμης. Το δίκαιο των ελληνικών πόλεων-κρατών διαδόθηκε μετά την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου στην ελληνιστική ανατολή. Με τη ρωμαϊκή κατάκτηση ελληνικό και ρωμαϊκό δίκαιο συναντώνται, ιδίως μετά την απονομή της ιδιότητας του ρωμαίου πολίτη σε όλους τους ελεύθερους κατοίκους της αυτοκρατορίας (212 μ.Χ.). Παράγοντες όπως η μεταφορά της πρωτεύουσας στην Κωνσταντινούπολη, η επικράτηση της ελληνικής γλώσσας στην Ανατολή και ο χριστιανισμός επέδρασαν στο μετασχηματισμό του δικαίου σε βυζαντινό, δίκαιο το οποίο επιβίωσε ακόμη και στους αιώνες της Λατινοκρατίας και της Τουρκοκρατίας. Το νεοελληνικό κράτος θεσμοθετεί την εφαρμογή του βυζαντινού δικαίου, ενώ παράλληλα εισάγει και θεσμούς σύμφωνους με τις νέες κοινωνικές απαιτήσεις και ακολουθεί ευρωπαϊκά πρότυπα.

Ένα εύληπτο εγχειρίδιο Ιστορίας του Δικαίου είναι λοιπόν αναγκαίο για τους φοιτητές της νομικής, οι οποίοι με τη μελέτη της ιστορικής εξέλιξης του δικαίου μπορούν να αντιληφθούν καλύτερα τη λειτουργία σύγχρονων θεσμών. Ξεπερνά όμως τα όρια της κατάρτισης μίας ομάδας επαγγελματιών γιατί είναι χρήσιμο και σε φοιτητές άλλων κλάδων όπως της πολιτικής επιστήμης, της ιστορίας, της αρχαιολογίας, της φιλοσοφίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας κ.α.. Σε όλους αυτούς τους τομείς προσφέρει ένα ερμηνευτικό εργαλείο για την κατανόηση των θεσμών και των νομικών πηγών, που αποτελούν αντικείμενο και των δικών τους μελετών.